โครงการจุฬาภรณ์พัฒนา ๖ จังหวัดปัตตานี

พระราชดำริ :    สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี

ตามที่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เสด็จทรงปฏิบัติงานโครงการสร้างภูมิคุ้มกันในเขต ๔ จังหวัดชายแดนภาคใต้ อันประกอบด้วย จังหวัดปัตตานี ยะลา นราธิวาส และสตูล มาเป็นเวลานาน ได้ทรงประสบพบเห็นชาวไทยที่ยากจน และไร้หลักแหล่งที่ทำกินจำนวนมาก จึงมีพระประสงค์จะให้ความช่วยเหลือแก่ราษฎรผู้ทุกข์ยากเหล่านั้น โดยทรงมีพระราชดำริ ความว่า “ให้จัดหาพื้นที่ป่าเสื่อมโทรม และที่ถูกบุกรุกแล้วนำมาพัฒนาจัดระเบียบ เพื่อให้ราษฎรที่ยากไร้สามารถเข้าอยู่อาศัย และมีที่ทำกิน พร้อมทั้งบำรุงป่าธรรมชาติที่ยังเหลืออยู่ และปลูกป่าเพิ่มเติมให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น ตลอดจนการพัฒนาอาชีพและยกระดับคุณภาพชีวิต เพื่อความอยู่ดีกินดีของราษฎรในรูปของหมู่บ้านจุฬาภรณ์พัฒนา”

ในส่วนของจังหวัดปัตตานี กรมป่าไม้ได้ถวายพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าดอนนา บ้านดอนนา ตำบลบางเขา อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี พื้นที่ประมาณ ๒,๒๕๖ ไร่ เพื่อทรงพิจารณาใช้ประโยชน์ป่าดอนนาซึ่งมีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่ม เป็นป่าเสม็ด ในรอบปีมีน้ำท่วมขังประมาณ ๓ - ๔ เดือน ดินส่วนใหญ่เป็นดินเหนียวและดินร่วนปนทรายมีความเป็นกรดของดินและน้ำค่อนข้างสูง ไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในทางเกษตรกรรมได้สถาบันวิจัยจุฬาภรณ์ ได้พิจารณาแล้วเห็นว่า พื้นที่อยู่ไม่ไกลจากฝั่งทะเล (ประมาณ ๔ - ๕ กม.) และมีน้ำเค็มขึ้นถึงเกือบตลอดปี มีคลองธรรมชาติอื่นเข้ามาจากฝั่งทะเล และหลายคลองสามารถดึงน้ำทะเลเข้ามาในพื้นที่ได้ ทำให้พื้นที่ดังกล่าวซึ่งไม่ได้ใช้ประโยชน์อันใดนั้น สามารถนำมาพัฒนาให้เป็นพื้นที่ในการเลี้ยงกุ้งกุลาดำแบบพัฒนาได้ อันประกอบด้วย ระบบชลประทานน้ำเค็ม และระบบบำบัดน้ำเสียอย่างถูกต้องตามหลักการรักษาสภาพแวดล้อม เพื่อให้เป็นตัวอย่างของรูปแบบการเลี้ยงกุ้งที่ถูกวิธี และแนะนำฝึกหัดให้ราษฎรในโครงการได้รู้ถึงการเลี้ยงกุ้งที่ถูกต้องและเหมาะสม แต่เนื่องจากการจัดทฎโครงการจัดระบบน้ำเค็มเพื่อการเลี้ยงกุ้งทะเล ต้องใช้งบประมาณในการลงทุนค่อนข้างสูงมาก จึงชะลอโครงการนี้ไว้ก่อนเพื่อศึกษาหาความเป็นไปได้ว่าจะเป็นไปได้มากน้อยเพียงไรสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์และกรมประมงได้พิจารณาเห็นว่าด้วยคุณลักษณะทางกายภาพและพืชพรรณของพื้นที่มีความเป็นไปได้สูงในการนำมาใช้ประโยชน์เพื่อการเพาะเลี้ยงปลาสลิด อันจะเป็นอาชีพที่มั่นคงแก่ราษฎรผู้ยากไร้ได้ต่อไป

เมื่อวันที่ ๑๔ ธันวาคม ๒๕๓๖ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ได้เสด็จฯ ออกหน่วยแพทย์พระราชทาน ณ โรงเรียนวังกะพ้อ ทรงมีพระราชดำริ ให้จังหวัดปัตตานีร่วมกับกรมประมง และหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ดำเนินการวางแผนทดลองเลี้ยงปลาสลิดในระหว่างที่รอผลการศึกษาความเป็นไปได้ของการเลี้ยงกุ้งแบบหนาแน่น ดังนั้น การเลี้ยงปลาสลิดในโครงการจุฬาภรณ์พัฒนา ๖ ป่าดอนนา จังหวัดปัตตานี จึงไม่เพียงเป็นการสร้างอาชีพแก่ราษฎรผู้ยากไร้เท่านั้น ยังเป็นการจัดสร้างแหล่งปลาสลิดแห่งใหม่ทดแทนแหล่งปลาดั้งเดิม (แถบอำเภอบางพลี บางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ) อีกทั้งสามารถนำผลการทดลองเป็นแนวทาง เพื่อขยายผลการใช้ประโยชน์ในพื้นที่ดินเค็ม ดินเปรี้ยวจัด และดินพรุ ซึ่งเป็นที่รกร้างว่างเปล่าที่มีอยู่มากมายทางภาคใต้ต่อไป

วัตถุประสงค์

๑. เพื่อจัดทำแปลงนาปลาสลิดในลักษณะสาธิตถึงการจัดระบบการเลี้ยงแบบพัฒนาควบคู่ไปกับการอนุรักษ์สภาพแวดล้อม

๒. เพื่อสร้างอาชีพให้แก่เกษตรกรผู้ยากไร้ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ให้มีรายได้เพิ่มขึ้น

๓. เพื่อเป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาขยายพื้นที่การเลี้ยงปลาสลิด โดยเฉพาะการใช้ประโยชน์จากพื้นที่อื่นที่ไม่สามารถทำการเกษตรด้านอื่นๆ ได้

๔.เพื่อเป็นแหล่งผลิตอาหารโปรตีนประเภทปลาให้แก่นักเรียนบริโภคเป็นอาหารกลางวันและเป็นศูนย์กลางในการเผยแพร่ความรู้ถ่ายทอดให้เกษตรกรในหมู่บ้าน รวมทั้งปลูกฝังและฝึกอบรมให้นักเรียนมีความรู้และประสบการณ์ในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ

...............................................