“ถ้ำคูหาภิมุขยะลา​” ประวัติศาสตร์น่าค้นหาความเป็นมาของชุมชน พุทธ – มุสลิม

        วัดถ้ำคูหาภิมุข ตำบลหน้าถ้ำ อำเภอเมือง จังหวัดยะลา แหล่งโบราณคดีตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ และประวัติความเป็นมาของชุมชนชาวพุทธ – มุสลิม ที่ผูกพันธุ์กันมาเกือบสองร้อยปี นายชัชพงศ์ เพชรกล้า ประธานสภาวัฒนธรรม ตำบลหน้าถ้ำ อำเภอเมืองยะลาบอกว่าวัดถ้ำแห่งนี้เป็นวัดเก่าแก่ของจังหวัดยะลา อายุ 172 ปี โดยสร้างเมื่อ พ.ศ. 2390 ปลายรัชสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โดยมีเรื่องเล่าว่าชาวเมืองเมืองยะหริ่ง ซึ่งนับถือศาสนาพุทธได้เข้ามาขอเจ้าเมืองยาลอ คือพระยาณรงค์ฤทธิ์ ซึ่งเป็นเจ้าเมืองยาลอคนที่สี่​ เพื่อ​ตั้งรกราก สร้างบ้านเรือนที่บริเวณหน้าถ้ำ ซึ่งท่านเจ้าเมืองก็อนุญาตไม่ขัดข้องและชาวบ้านกลุ่มดังกล่าวพบว่าภายในถ้ำมีพระนอนเก่าแก่สมัยอาณาจักรศรีวิชัยประดิษฐานอยู่ จึงขออนุญาตเจ้าเมือง สร้างวัดขึ้นเพื่อเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของกลุ่มชาวบ้าน ซึ่งเจ้าเมืองยาลอก็ไม่ขัดข้องแต่อย่างใด และโดยเดิมทีแล้วในชุมชนแห่งนี้ก็มีพี่น้องมุสลิมอาศัยอยู่มาก่อน ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา พื้นที่แห่งนี้จึงเกิดเป็นชุมชนพหุวัฒนธรรม อยู่กันสองวิถีมาตลอด สำหรับตำบลหน้าถ้ำมี 4 หมู่บ้าน นับถือศาสนาอิสลาม 2 หมู่บ้าน และนับถือศาสนาพุทธ 2 หมู่บ้าน โดยจุดเด่นของตำบลหน้าถ้ำก็คือ มีแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมหลายแห่ง เช่น วัดถ้ำคูหาภิมุข ซึ่งมีพระพุทธไสยาสน์ ประดิษฐานอยู่บนฐานยาว 25 เมตร โดยคาดว่ามีความเก่าแก่กว่า 1,300 ปี สร้างขึ้นในสมัยอาณาจักรศรีวิชัย เป็นสถานที่ซึ่งพุทธศาสนิกชนจะต้องมาสักการะเมื่อมาเที่ยวที่นี่

      นอกจากนี้ยังมี “​ถ้ำมืด” โดยที่บริเวณหน้าผาได้จารึกพระปรมาภิไธยย่อ ป.ป.ร. ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 7 ซึ่งพระองค์เสด็จประทับแรมที่ถ้ำแห่งนี้เมื่อ พ.ศ. 2472 อีกจุดหนึ่งก็คือ ถ้ำศิลป์ ที่ตั้งอยู่สูงขึ้นมาจากถ้ำพระนอน คาดว่าเป็นที่อาศัยของมนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์ และยุคประวัติศาสตร์ โดยมีร่องรอยของภาพเขียนฝาผนัง แสดงถึงวิถีชีวิตของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ และยุคประวัติศาสตร์ ทั้งหมดนี้ได้ขึ้นทะเบียนกับกรมศิลป์ เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ซึ่งทางกรมศิลป์ได้มีแผนในการบูรณะปรับปรุงให้เป็นแหล่งศึกษาทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญต่อไป

       คุณสุนันท์ มหาสุวรรณ นักท่องเที่ยวจากจังหวัดสงขลา บอกว่า ตนเองและคณะเดินทางมาท่องเที่ยวที่จังหวัดยะลา และ ได้เข้ามาชมวัดถ้ำแห่งนี้ ซึ่งเมื่อมาเที่ยวแล้วพบว่าบรรยากาศไม่เหมือนกับที่เป็นข่าว พอมาสัมผัสที่แห่งนี้จริงๆแล้ว ไม่ความน่ากลัวอย่างที่คิด ประทับใจในสถานที่แห่งนี้ และคิดว่าต้องกลับมาเที่ยว นี้อีกแน่นอน พร้อมฝากเชิญชวนชาวไทยทั้งประเทศเลย ให้มาสัมผัสด้วยตนเอง ว่ายะลายังเป็นเมืองที่น่าอยู่ และคนยะลาอัธยาศัยดีและน่ารักมากด้วย

          สำหรับวัดถ้ำคูหาภิมุขแห่งนี้ ปัจจุบันเป็นแหล่งเที่ยว OTOP นวัติวิถี และเป็นสถานที่ประกอบพิธีในวันสำคัญต่าง ๆ เช่นพิธีห่มผ้าพระนอน และ ห่มผ้าพ่อท่านบรรทม ในวันที่ 13 เมษายน ของทุกปี ซึ่งจะมีบรรดาลูกหลานและญาติๆ ของชาวตำบลหน้าถ้ำ ตลอดจนพุทธศาสนิกชนที่สนเข้าร่วมพิธีเป็นจำนวนมาก ประเพณีเดือนสิบ ชิงเปรต ประเพณีแก้บน 100 ปี ประเพณีตักบาตรเทโว หากนักท่องเที่ยวที่มีความสนใจการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม สามารถเดินทางได้สะดวกสบายเพราะวัดถ้ำคูหาภิมุข อยู่ห่างจากตัวเมืองยะลาเพียง 7 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางโดยรถยนต์เพียง 10 นาที เท่านั้น

-------------------------------