“กินอิ่ม นอนอุ่น แตกต่างแต่ไม่แตกแยก” ที่​บ้านน้ำขาวยะกา จ.นราธิวาส

    ที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ มีชุมชนเล็กๆชุมชนหนึ่งที่ตั้งอยู่ระหว่างอำเภอสุไหงโก-ลกและอำเภอแว้ง ที่นี่ คือบ้านน้ำขาวยะกา หมู่3 ตำบลกายูคละ อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส บนเนื้อที่รวมกว่า 3,500 ไร่ กับประชากรร้อยกว่าหลังคาเรือน คือบ้านสวยเมืองสุขที่ได้รับรางวัลระดับประเทศไปเมื่อปี 2561​ ที่นี่มีนายวิวัฒน์ ว่องไว หรือที่ชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า ผู้ใหญ่ 4 ว.ตามชื่อและนามสกุลของท่าน ซึ่งได้ดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านบ้านน้ำขาวยะกามาเป็นระยะเวลา 24ปีพร้อมรางวัลผู้ใหญ่บ้านยอดเยี่ยม ถึง 3 ปี การันตีประสบการณ์การเป็นนักพัฒนาที่ได้รับการยอมรับจากคนในหมู่บ้าน ภายใต้สโลแกน “กินอิ่ม นอนอุ่น แตกต่างแต่ไม่แตกแยก” ดังนั้นจึงขอนำทุกท่านมาพิสูจน์สโลแกนของผู้ใหญ่ 4 ว.ให้เห็นในเชิงประจักษ์

        การเข้ามาสัมผัสพื้นที่หมู่บ้านแห่งนี้ สิ่งแรกที่เห็นคือ ความสะอาด และความร่มรื่นของผืนป่าและต้นไม้ที่มีอยู่เต็มพื้นที่ตลอด2ข้างทาง ถนนสะอาดเพราะการแบ่งกลุ่มทำความสะอาด ลูกบ้านทุกครัวเรือนมีส่วนร่วมกับการรักษาความสะอาดพื้นที่สาธารณะที่เป็นพื้นที่ส่วนรวมของทุกคน อาชีพหลักของคนที่นี่คือการทำสวน ปลูกผัก กรีดยาง โดยเน้นการเกษตรแบบปลอดสารพิษ “การกินอิ่ม”ของที่นี่ คือ รอบรั้วของชาวบ้านจะเต็มไปด้วยพืชผัก เลี้ยงสัตว์ เลี้ยงปลาที่ปลอดสารพิษเกือบร้อยเปอร์เซ็นต์ ที่เมื่อใกล้ถึงมื้ออาหาร ก็ออกมาจัดหาวัตถุดิบที่มีอยู่รอบบ้านไปประกอบอาหาร เงินทองจากอาชีพเกษตรกรจึงแทบจะไม่นำออกมาใช้จ่าย จึงไม่แปลกใจเมื่อผู้ใหญ่ 4 ว.บอกว่า ที่นี่มีกลุ่มออมทรัพย์ จำนวน 8 กลุ่ม รวมเงินฝากสะสมมากกว่า 60 ล้านบาท ที่สามารถดูแล สนับสนุนและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของสมาชิกในทุกครอบครัวตั้งแต่เกิด วัยเรียน วัยทำงาน วัยสูงอายุ จนเสียชีวิต และแม้รายได้จากการทำการเกษตรจะมีไม่มากนัก แต่เพราะที่นี่ส่งเสริมให้ทุกคนรักการออม เก็บเล็กผสมน้อยเท่าที่มีจากรายได้ที่แทบไม่มีรายจ่ายทำให้หลายครอบครัวมีเงินเก็บหลักแสนถึงหลักล้าน และหากต้องการกู้เงิน ก็สามารถยื่นกู้ในกลุ่มออมทรัพย์ โดยไม่ต้องไปใช้บริการธนาคารพาณิชย์ หรือเงินกู้นอกระบบใดๆ อีกทั้งยังมีการบริหารกองทุนอย่างเข้มแข็งในรูปแบบคณะกรรมการซึ่งมีวาระไม่เกิน 2ปี และหมุนเวียนให้คนในหมู่บ้านได้มีโอกาสเข้ามาบริหารเงินกองทุนนี้โดยไม่มีการผูกขาดจากใคร

         บ้านน้ำขาวยะกา เป็นส่วนหนึ่งของพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ จึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะต้องให้ความสำคัญกับการรักษาความปลอดภัยให้กับลูกบ้าน “นอนอุ่น” ของที่นี่ มีนางสาวสาวิตตรี ว่องไว ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านฝ่ายความมั่นคงเป็นผู้รับผิดชอบหลัก “การจัดระบบการรักษาความปลอดภัยที่เป็นเอกภาพ มีการจัดตั้งชุดรักษาความปลอดภัยประจำหมู่บ้าน ที่มีทั้ง อส. ชรบ.อรบ.ที่จะมีการจัดเวรยามสับเปลี่ยนหมุนเวียนตลอด 24 ชั่วโมง และแบ่งโซนดูแลลูกบ้านอย่างทั่วถีง” เพื่อให้ทุกคนนอนหลับพักผ่อนได้อย่างมั่นใจ

           ในขณะที่ในด้านการสร้างสังคมพหุวัฒนธรรม “แตกต่างแต่ไม่แตกแยก” ที่มีนายอาแซ นิโด ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านฝ่ายการศึกษาและวัฒนธรรมเป็นผู้รับผิดชอบหลัก “ที่นี่ถือว่ามีความโดดเด่นในการสร้างการยอมรับในความต่างของศาสนา สิ่งทีเห็นในเชิงประจักษ์คือ เมื่อมีงานบุญหรือกิจกรรมของส่วนรวมของพี่น้องไทยพุทธ กลุ่มพี่น้องมุสลิมก็จะไปร่วมงานและช่วยงานกันเต็มกำลัง เมื่อถึงคราวงานบุญของพี่น้องมุสลิม พี่น้องชาวไทยพุทธก็พร้อมไปช่วยเหลือโดยไม่จำเป็นต้องร้องขอ สิ่งที่เห็นจนชินตาของคนที่นี่คือโรงครัวของอิสลามที่มักจะไปตั้งที่วัดน้ำขาวยะกาเพื่อให้บริการผู้มาเยือนอยู่บ่อยครั้ง” อายุสูงสุดของประชาชนในหมู่บ้านแห่งนี้ อยู่ที่ 99 ปี ทุกวันที่ 20 ของทุกเดือนลูกบ้านจะต้องตรวจสุขภาพด้วยปิงปอง 7 สี ที่แบ่งระดับของความรุนแรงของโรค ทำให้ส่วนใหญ่มักตรวจพบอาการก่อนที่จะป่วยหนัก โดยมีระบบส่งต่อที่เชื่อมโยงกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลและโรงพยาบาลทำให้มีระบบส่งต่อที่มีประสิทธิภาพ

           กลับออกมาจากหมู่บ้านแห่งนี้ด้วยรอยยิ้มที่เปี่ยมไปด้วยความสุข สุขที่ได้เห็นคนที่นี่มีความสุขจากระบบการบริหารจัดการที่เป็นระบบและมีความเป็นเอกภาพจากผู้ใหญ่บ้านนักพัฒนาและพลังความสามัคคีของคนในหมู่บ้าน ที่ทำให้ทุกคนสามารถดำรงชีวิตได้อย่างเข้มแข็งโดยไม่ต้องเป็นมือล่างที่รอคอยความช่วยเหลือจากใคร หากมีโอกาสก็อยากจะเก็บกระเป๋าย้ายไปเป็นลูกบ้านของบ้านน้ำขาวยะกาดูบ้าง เผื่อจะได้มีเงินเก็บเป็นกอบเป็นกำเช่นเดียวกับคนที่นี่