"บาเญาะ บือราแง" ช่างตีเหล็กชื่อดังหนึ่งเดียวในจังหวัดชายแดนใต้

         มีดที่นี่มีคุณภาพ คม ใช้งานได้ดี ดีกว่าที่ขายตามท้องตลาด คนก็เลยมาซื้อ ทำเป็นพร้า มีดกรีดยาง มีดเกี่ยวหญ้า ทำตามที่สั่ง ใช้แรงงานคนและเครื่องในการตี แต่เป็นเครื่องที่ผลิตขึ้นเอง นายเจ๊ะยอ เจ๊ะหลง หรือแบเลาะ อายุ 60 ปี เล่าให้ทีมงานของเราฟังว่าทำอาชีพ​ตีเหล็กมาประมาณ 50 ปีแล้ว​ ตั้งแต่เด็ก ๆ เรียนรู้การทำจากพ่อ ขั้นตอนการทำเริ่มจากตัดเหล็กแหนบรถยนต์ นำไปเชื่อม ตี เป็นขั้นตอนการทำแบบดั้งเดิมจากรุ่นสู่รุ่นที่สืบทอดกันมา อย่างเครื่องทุบปดก็ผลิตขึ้นมาใช้เอง ส่วนถ่านทำมาจากไม้เสม็ด ซึ่งเป็นวัตถุดิบที่มีมากในพื้นที่อำเภอบาเจาะ สำหรับตนเองถือเป็นรุ่นที่ 4 ทำเป็นผลิตภัณฑ์ มีด พร้า ขวาน มีดกรีดยาง ตามออเดอร์ของลูกค้า ซึ่งส่วนใหญ่จะเดินทางมาซื้อที่บ้าน สร้างรายได้วันละ 4-5 พันบาท

         ขณะที่นายมูฮำมัด เจ๊ะหลง อายุ 87 ปี บิดาแบเลาะ บอกเป็นภาษายาวี ว่า ตนเองเป็นรุ่นที่ 3 ตอนนี้ยังคงทำอยู่ ไม่รู้สึกเบื่อ ไม่มีการสอนเหมือนได้เห็นแล้วเรียนรู้เอง มรดกสืบทอดของตระกูล เหมือนอยู่ในจิตวิญญาณ ไม่ทำนอนไม่หลับ และนายฮาสัน เจ๊ะหลง อายุ 31 ปี ลูกชายแบเลาะ ผู้สืบทอดรุ่นที่ 5 กล่าวเสริมว่า ตอนนี้เริ่มทำเป็นดาบ กริช เป็นงานแฮนด์เมค ส่วนตัวมองว่าเป็นของเก่าที่ต้องอนุรักษ์ และไม่ค่อยมีคนทำด้วย ลูกค้ามีทั้งในพื้นที่ จังหวัดใกล้เคียง และจากประเทศมาเลเซีย ส่วนใหญ่เป็นการบอกปากต่อปาก

           อย่างไรก็ตาม ตลอดมาองค์ความรู้นี้จะถ่ายทอดในตระกูลเท่านั้น แต่ขณะนี้พร้อมที่จะเปิดและเผยแพร่ให้บุคคลทั่วไปได้เข้ามาเรียนรู้ โดยว่าที่ร้อยตรี จิรัสย์ ศิริวัลลภ นายอำเภอบาเจาะ ได้กล่าวถึงการต่อยอดในเรื่องนี้ มองว่า"พร้า" เป็นเอกลักษณ์ของบือราแง อำเภอบาเจาะ ในวงการของคนทำการเกษตร ทุกคนจะรู้ว่าพร้า มีด กรีดยางที่ดี คือมาจากบือราแง

           ในการขยายผลต่อ ส่วนแรก ในแง่การท่องเที่ยวเชิงภูมิปัญญา จะเป็นสิ่งที่นำไปโปรโมตออกไป เป็นจุดเช็ดอินจุดหนึ่ง ของอำเภอบาเจาะ ที่จะเชิญให้คนภายนอกได้มาเยี่ยม ได้มาเรียนรู้ ศึกษา ถึงภูมิปัญญาในการตีเหล็ก ส่วนที่สอง จะเชิญชวนเยาวชนรุ่นหลัง ๆ ได้มาสืบสานมรดกภูมิปัญญาของบือราแง ไม่เช่นนั้นก็จะสูญหายไป เชื่อว่าจะนำมาซึ่งโอกาส ในการทำมาค้าขาย ในการสร้างรายได้

นายสะแปอิง เจ๊ะดอเลาะ ชาวอำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส หนึ่งในลูกค้า บอกว่า มาซื้อมีดกรีดยาง เพราะเพื่อนบ้านแนะนำ ที่นี่ทำแบบมืออาชีพ มาซื้อแล้วหลายครั้ง และก็จะแนะนำให้คนอื่น ๆ มาซื้อเพราะผลิตภัณฑ์มีคุณภาพดีจริง ๆ 

           ขณะที่นางฟาตีเมาะ เจ๊ะแว ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 4 บ้านบือราแง กล่าวว่า ก่อนที่มาเป็นผู้ใหญ่ก็ช่วยประชาสัมพันธ์หาลูกค้า ได้แนะนำญาติ คนรู้จัก ให้มาซื้อผลิตภัณฑ์ที่นี่ จุดเด่นมีความคม สามารถออกแบบเองตามที่ลูกค้าชอบ รวมถึงได้ช่วยสร้างรายได้ให้กับคนหมู่บ้านด้วย ทำในนอกพื้นที่ได้รู้ว่าหมู่บ้านมีสิ่งที่ดี มีการอนุรักษ์การทำแบบวิธีโบราณสำหรับใครที่สนใจผลิตภัณฑ์ สอบถามได้ที่แบเลาะ มือถือ ☎081-0960894 บ้านเลขที่ 23/1 หมู่ที่ 4 บ้านบือราแง ตำบลลุโบะสาวอ อำเภอบาเจาะ จังหวัดนราธิวาส หยุดทุกวันศุกร์-เสาร์ และเดือนรอมฎอน หรือโทรสอบถาม นอกจากนี้ยังมีเฟซบุ๊ก Aisoh Taklom เพื่อเป็นช่องทางในการสอบถามและสั่งซื้อผลิตภัณฑ์อีกด้วย