ยะลา-ชาวสาคอสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น “วายังกูเละ” เอกลักษณ์ชายแดนใต้

ที่ศูนย์การเรียนรู้พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวายังกูเละ “บ้านสาคอ” หมู่ที่ 4 ตำบลท่าสาป อำเภอเมือง จังหวัดยะลา ได้เปิดโรงการแสดงหนังตะลุง “วายังกูเละ” ซึ่งเป็นการแสดงร่วมกันระหว่างหนังเต็ง สาคอ ตะลุงบันเทิง กับวายังกูเละ จากประเทศมาเลเซีย เพื่อให้ชาวบ้านตำบลสาคอและพื้นที่ใกล้เคียง ได้ร่วมชมและร่วมกันอนุรักษ์สืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น เอกลักษณ์ในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้ให้คงอยู่สืบไป ซึ่งการเปิดโรงแสดง “วายังกูเละ” ได้รับความสนใจจากประชาชน รวมทั้งเด็กๆ ในพื้นที่เป็นอย่างยิ่ง ด้วยเพราะเนื้อหาการเล่นที่สนุกสนาน ตัวหนังที่มีการเชิดเล่นตามจังหวะเพลงอย่างสวยงาม ประกอบกับเสียงเครื่องดนตรีทับ โหม่ง ฆ้อง ฉิ่ง กลองตุ๊ก กลองหนังตะลุง กลองมลายู (กลองแขก) ที่มีความไพเราะและมีความสนุก เร้าใจ ทำให้มีประชาชนมาเฝ้ารอชมกันหน้าจอหนังจำนวนมาก

นายมะยาเต็ง สาเมาะ นายหนังตะลุง กล่าวว่า การจัดแสดง ”วายังกูเละ” ภายใต้โครงการชุมชนสัมพันธ์ สืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น ซึ่งศูนย์การเรียนรู้พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวายังกูเละ ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดขึ้นเพื่อที่จะกระชับความสัมพันธ์ในชุมชน ในเครือญาติ และให้เด็กๆ ได้รู้ในสิ่งที่บรรพบุรุษของเราได้สร้างสรรค์มาให้ ถือได้ว่าคนสาคอ ได้ยืนหยัดด้วยตัวเองมานานแล้ว สำหรับนอกจากการแสดงหนังตะลุง “วายังกูเละ” เพื่อรักษาระบบสุขภาพของชุมชนแล้ว ก็ยังมีการแสดงซีละ เพื่อรักษาระบบสุขภาพในด้านจิตใจ ซึ่งในสมัยก่อนจะมีการรวมตัวของชาวบ้านทำพิธี เช่นนี้ปีละครั้ง ซึ่งทางเราได้ห่างเหินไปนาน ตนเองจึงคิดว่าควรจะฟื้นฟูและจัดขึ้นมาใหม่ เพื่อที่จะดูว่าชุมชนเป็นอย่างไร เราแก้ไขด้วยภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ

หลังจากจัดกิจกรรมก็ได้รับผลตอบรับจากประชาชนในพื้นที่เป็นอย่างดี มีกว่าเก้าสิบเปอร์เซ็นต์ที่ให้ความสนใจ จะเห็นได้จากชาวบ้านสาคอออกมาร่วมกันจำนวนมากมาให้ความช่วยเหลือ นำอาหารมาทำรับประทานร่วมกัน

สำหรับศูนย์การเรียนรู้พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวายังกูเละ นี้ นอกจากจะเป็นแหล่งศึกษาภูมิปัญญาพื้นบ้านให้กับประชาชนทั้งในและนอกพื้นที่แล้ว ก็ยังเปิดรับเด็กใหม่ๆ ที่จะมาฝึกหัดด้านซีละ ลิเกฮูลู รวมทั้งวายังกูเละ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ สืบทอด มรดกทางวัฒนธรรมให้คนรุ่นหลังได้สืบทอดต่อไปอีกด้วย