อาลัย "ขาเดร์ แวเด็ง" ศิลปินแห่งชาติจากชายแดนใต้ ผู้จุดประกาย "รองเง็ง" สู่ความนิยม

ขาเดร์ แวเด็ง ศิลปินแห่งชาติ ดนตรีพื้นบ้านปัตตานี

ขาเดร์ แวเด็ง เป็นชาวปัตตานีตั้งแต่กำเนิด เกิดเมื่อ พ.ศ.2474 แต่ไปเติบโตที่ อ.รามัน จ.ยะลา มีอาชีพหลักเป็นช่างทอง ออกแบบทำทองรูปพรรณต่างๆ และเป็นช่างทำแหวน แต่มีความหลงใหลเรื่องการสีไวโอลินมาตั้งแต่เด็กๆ ฝึกการเล่นดนตรีโดยวิธีจดจำจากนักดนตรีรุ่นพี่ ได้เพียรพยายามฝึกฝนการสีไวโอลินด้วยตัวเอง ด้วยใจรักในน้ำเสียงของไวโอลินทำให้เกิดแรงบันดาลใจในการฝึกฝน คิดค้นวิธีการสีไวโอลินที่เป็นลักษณะเฉพาะของตน จนกลายเป็นนักสีไวโอลินพื้นบ้านภาคใต้ที่มีฝีมือสูงเด่น เป็นที่ยอมรับของบุคคลทั่วไป   

เครื่องดนตรีที่ชอบเป็นพิเศษ คือ ไวโอลิน นอกจากนั้นท่านยังเล่นแมนโดลิน รำมะนาเล็ก รำมะนาใหญ่ มาราคัส และฆ้อง รวมถึงแอคคอร์เดียนได้ดีอีกด้วยขาเดร์ เป็นผู้ที่ยึดมั่นอยู่ในหลักศาสนาอิสลามอย่างเคร่งครัด มีคุณธรรมและดำรงตนอยู่ในศีลธรรมอันดีงาม ได้เผยแพร่ความรู้ที่มีอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติสาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีพื้นบ้าน) พ.ศ.2536

ขาเดร์ แวเด็ง มีชื่อเสียงจากการเล่นดนตรีสำหรับรองเง็งที่มี 14 เพลง คือ เพลงลาฆูดูวอ เพลงเลนัง เพลงปูโจ๊ะปีซัง เพลงเมาะอินังลามา เพลงจินตาซายัง เพลงเมาะอินังยาวอ เพลงอาเนาะดีดิ๊ เพลงบุหงารำไป เพลงมาสแมเราะห์ เพลงซัมเป็ง เพลงโยเก็ตรองเง็ง เพลงซำมาริซำ เพลงปุราคำเปา และเพลงแกแนะอูแด มีโอกาสได้บรรเลงดนตรีรองเง็งถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพระบรมวงศานุวงศ์ 

ขาเดร์ได้รับรางวัลประกาศเกียรติคุณเป็นผู้สนับสนุนการอนุรักษ์มรดกไทยดีเด่น ประจำปี 2535 และในปีเดียวกันนั้นยังได้รับรางวัลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม สาขาศิลปะการแสดงดนตรีสากล (ไวโอลิน) จากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติด้วย

รางวัลเกียรติยศสูงสุดที่เป็นความภาคภูมิใจ คือ การได้รับคัดเลือกให้เป็น ศิลปินแห่งชาติ ประจำปี 2536 สาขาศิลปะการแสดงดนตรีพื้นบ้าน เป็นการสร้างชื่อเสียงแก่จังหวัดปัตตานีที่เป็นถิ่นกำเนิดของเขาเอง

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------