โครงการเพื่อชุมชนเข้มแข็งและร่มเย็นบ้านสันติ 2 ตามพระราชดำริ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร (สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร) จังหวัดยะลา

พระราชดำริ :         สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร แนวพระราชดำริ :   สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงห่วงใยราษฎรที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ก่อความไม่สงบใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ได้เสด็จมาทรงงานในพื้นที่จังหวัดยะลา โดยราษฎรที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ ช่วงเดือนพฤศจิกายน – ธันวาคม 2549 จากบ้านสันติ 1 หมู่ที่ 2 ตำบลเขื่อนบางลาง อำเภอบันนังสตา และบ้านสันติ 2 หมู่ที่ 6 ตำบลแม่หวาด อำเภอธารโต จังหวัดยะลา จำนวน 74 ครอบครัว รวม 134 คน ซึ่งได้อพยพไปอยู่ที่วัดนิโรธสังฆาราม อำเภอเมือง จังหวัดยะลา ได้ทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาขอรับพระราชทานความช่วยเหลือ

โดยในวันที่ 19 มีนาคม 2550 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ได้โปรดเกล้าฯ ให้แม่ทัพภาคที่ 4, ผู้อำนวยการศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ และผู้ว่าราชการจังหวัดยะลา พร้อมคณะเข้าเฝ้า ณ พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ จังหวัดนราธิวาส เพื่อร่วมกันพิจารณาหาทางช่วยเหลือราษฎรกลุ่มดังกล่าว ในวันที่ 27 สิงหาคม 2550 ได้โปรดเกล้าฯ ให้แม่ทัพภาคที่ 4 , ผู้อำนวยการศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ และผู้ว่าราชการจังหวัดยะลาพร้อมคณะเข้าเฝ้า ณ พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ จังหวัดนราธิวาส เพื่อถวายรายงานผลการช่วยเหลือราษฎรดังกล่าว โดยได้พระราชทานชื่อโครงการว่า “โครงการเพื่อชุมชนเข้มแข็งและร่มเย็นบ้านสันติ 2 ตามพระราชดำริ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร”    ที่ตั้งของโครงการ :  พื้นที่บริเวณบ้านสันติ 2 หมู่ที่ 6 ตำบลแม่หวาด อำเภอธารโต จังหวัดยะลา    วัตถุประสงค์           ในวันที่ 27 สิงหาคม 2550 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ได้โปรดเกล้าฯ ให้ แม่ทัพภาคที่ 4, ผู้อำนวยการศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ และผู้ว่าราชการจังหวัดยะลา พร้อมคณะเข้าเฝ้า ณ พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ จังหวัดนราธิวาส เพื่อถวายรายงานผลการช่วยเหลือราษฎรที่ได้รับผลกระทบดังกล่าว โดยพระราชทานวัตถุประสงค์ของโครงการรวม 4 ประการ คือ 1. ความปลอดภัย และมั่นคงในชีวิต 2. ครอบครัวอบอุ่น คุณภาพชีวิตที่สดใส และสมบูรณ์ 3. ทำมาหากิน และมีที่ทำกินที่ดี มีกิจกรรมเสริมอาชีพที่เหมาะสม 4. ได้รับการดูแลเรื่องสุขภาพอนามัย และการศึกษาของเยาวชน และลูกหลานที่เหมาะสม หน่วยงานผู้ดำเนินงาน /หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง :    1. สำนักงานจังหวัดยะลา 2. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยะลา 3. สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดยะลา 4. สำนักงานโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดยะลา 5. สำนักงานทางหลวงชนบทจังหวัดยะลา 6. สำนักงานพัฒนาการจังหวัดยะลา 7. สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดยะลา 8. สำนักงานเกษตรจังหวัดยะลา 9. สำนักงานประมงจังหวัดยะลา 10. สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดยะลา 11. สำนักงานสหกรณ์จังหวัดยะลา 12. โครงการชลประทานจังหวัดยะลา 13. สำนักงานพัฒนาที่ดินจังหวัดยะลา 14. สำนักงานนิคมสร้างตนเองพัฒนาภาคใต้จังหวัดยะลา 15. สำนักงานพื้นที่การศึกษายะลา เขต 3 16. ที่ว่าการอำเภอธารโต 17. ที่ว่าการอำเภอบันนังสตา 18. สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย จังหวัดยะลา 19. ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์จังหวัดยะลา 20. ธนาคารวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย สาขายะลา 21. สำนักงานการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคจังหวัดยะลา 22. สำนักงานส่วนบริการลูกค้าจังหวัดยะลา บริษัท ที โอ ที จำกัด (มหาชน)              ลักษณะโครงการ :  สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ได้พระราชทานแนวทางเกี่ยวกับการจัดทำแผนงานโครงการ รวม 3 แผนงาน คือ แผนงานที่ 1 มี 3 กิจกรรม ประกอบด้วย 1. เสริมสร้างและพัฒนาพื้นที่ตั้งรับที่ปลอดภัย และสถาปนาขอบเขตของพื้นที่โครงการ โดยพัฒนาตามแง่คิดทางทหารวิเคราะห์พื้นที่ 2. กำหนด Key Terrain แบ่งประเภทพื้นที่ 3. วางการระวังป้องกันให้เหมาะสม แผนงานที่ 2 มี 2 กิจกรรม ประกอบด้วย 1. จัดตั้งชุมชนเข้มแข็งร่วมกับ กพ. (หน่วยทหาร/ตำรวจ) และจังหวัด 2. ร่างคณะกรรมการของราษฎร และคัดเลือกราษฎรที่มีทัศนคติที่ดี แผนงานที่ 3 มี 4 กิจกรรม ประกอบด้วย 1. จัดแบ่งภารกิจมอบให้หน่วยราชการต่าง ๆ ทำตามนโยบาย 2. พิจารณากิจกรรมต่าง ๆ สำหรับทำตามภารกิจ 3. ช่วยเหลือเรื่องการทำกินและปรับปรุงพื้นที่ทำกิน 4. แบ่งมอบจัดตั้งระบบที่พักอาศัย    ผู้ได้รับประโยชน์ :   ราษฎรในพื้นที่บริเวณบ้านสันติ 2 หมู่ที่ 6 ตำบลแม่หวาด อำเภอธารโต จำนวน 58 ไร่ รวม 3 แปลง ซึ่งเป็นที่ดินเชิงเขา 3 ระดับ เพื่อใช้ก่อสร้างบ้านพักอาศัย จำนวน 40 หลังคาเรือน ผลการดำเนินงานและกิจกรรมโครงการ :             1. การพัฒนาไปสู่หมู่บ้านชุมชนเข้มแข็ง การกำหนดหน่วยกำลังทหาร / ตำรวจ ในการรักษาความปลอดภัยหมู่บ้านสันติ 2 2. กำหนดแผนการรักษาความปลอดภัยบ้านสันติ 2 3. กำหนดแผนรองรับในการสนับสนุนการรักษาความปลอดภัยจากหน่วยกำลังที่ตั้งอยู่บริเวณพื้นที่ใกล้เคียง 4. การพัฒนากำลังประชาชนให้มีความเข้มแข็ง การพัฒนาไปสู่ชุมชนร่มเย็น 5. การจัดระบบสาธารณูปโภคและสาธารณูปการ ได้แก่ การก่อสร้างบ้านพักอาศัย 2 ระยะ รวมจำนวน 40 หลังคาเรือน - การจัดหาน้ำอุปโภคบริโภค การปรับปรุงฝายส่งน้ำ การจัดทำระบบกรองน้ำ และโครงการผลิตน้ำดื่มในชุมชน - การเสริมผิวถนนลาดยาง ปรับปรุงขยายถนนภายในชุมชนใหม่ และถนนเชื่อมต่อระหว่างหมู่บ้านสาย ยล. 6024 จากเขื่อนบางลาง - โรงเรียนบ้านเยาะ ระยะทาง 11.5 ก.ม. - การพัฒนาสถานีอนามัย และการให้บริการด้านสุขภาพ ได้แก่ การก่อสร้างปรับปรุงสถานีอนามัย การปรับปรุงภูมิทัศน์ เพิ่มศักยภาพด้านทันตกรรม โครงการพัฒนาสุขภาพจิต โครงการปลูกพืชสมุนไพร - การติดตั้งหอกระจายข่าว และติดตั้งเครื่องสำรองไฟฟ้า - การสร้างสิ่งอำนวยความสะดวก ได้แก่ การติดตั้งโทรศัพท์สาธารณะ และการให้บริการโทรศัพท์ส่วนบุคคลรวมทั้งการติดตั้งระบบอินเตอร์เน็ตให้กับส่วนราชการที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ เช่น โรงเรียนบ้านเยาะ และสถานีอนามัยบ้านสันติ 2 ติดตั้งระบบไฟฟ้า โดยการปักเสา และพาดสายไฟต่อเข้าสู่หมู่บ้านโครงการ ฯ จำนวน 40 หลังคาเรือน และต่อไฟส่องสว่างให้กับป้อมยาม จำนวน 6 แห่ง ติดตั้งไฟส่องสว่างสาธารณะตามถนนในหมู่บ้าน ระยะทาง 1,800 เมตร จำนวน 40 จุด รวมทั้งติดตั้งเครื่องสำรองไฟฟ้าฉุกเฉินอัตโนมัติ จำนวน 1 เครื่อง 6. การสร้างความรักสามัคคีและความร่มเย็น ประกอบด้วย - แผนงานการปรับปรุงมัสยิด และสำนักสงฆ์ภายในชุมชน เพื่อให้ราษฎรไทยพุทธ และมุสลิม มีสถานประกอบศาสนพิธี ทั้ง 2 ฝ่าย โดยการปรับปรุงอาคารละหมาดในโรงเรียนบ้านเยาะ ปูพื้นกระเบื้องและผนังมัสยิดบ้านสันติ 2 และปรับปรุงสำนักสงฆ์บ้านสันติ - แผนงานการพัฒนาสถานศึกษาศาสนาโรงเรียนตาดีกา เพื่อให้ความสำคัญต่อการสอนศาสนาที่ถูกต้อง และก่อให้เกิดความสามัคคีระหว่างชาวไทยพุทธ ชาวไทยมุสลิม ทั้งที่อยู่เก่าและใหม่ โดยดำเนินการก่อสร้างอาคารโรงเรียนตาดีกา และจัดซื้ออุปกรณ์การสอน โต๊ะ – เก้าอี้ จำนวน 100 ชุด - แผนการปรับปรุงอาคารโรงเรียนของโรงเรียนบ้านเยาะ โดยได้ปรับปรุงอาคารเรียน ก่อสร้างกำแพงโรงเรียน ซ่อมแซมบ้านพักครู จำนวน 5 หลัง ปรับปรุงสนามกีฬาและก่อสร้างถนนคอนกรีตในโรงเรียน - แผนงานการส่งเสริมอาชีพ และพัฒนาคุณภาพชีวิต ได้แก่ โครงการส่งเสริมอาชีพปลูกผักสวนครัว การเลี้ยงปลาในกระชัง การเลี้ยงไก่ไข่ การแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน โครงการเยาวชนเพาะพันธุ์ไม้ และปลูกผักพื้นบ้านปลอดสารพิษสู่ชุมชน การปักจักร การผลิตปลาส้ม การปรับปรุงซ่อมแซมศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โครงการสานสายใยรักแห่งครอบครัว และการเลี้ยงนกกระทา - แผนงานปรับปรุงศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านสันติ 2 โดยดำเนินการปรับปรุงสถานที่ให้ถูกสุขลักษณะ และกว้างขวางเพื่อรองรับจำนวนบุตรหลานของราษฎร พร้อมทั้งปรับปรุงภูมิทัศน์โดยรอบ เพื่อเป็นสนามกีฬาขนาดเล็กให้แก่เยาวชน - แผนงานก่อสร้างศาลาเอนกประสงค์ จำนวน 1 หลัง เพื่อใช้เป็นสถานที่ทรงงานของพระบรมวงศานุวงศ์ ที่จะเสด็จมาทรงงานในพื้นที่โครงการ ความสำเร็จของโครงการ :     สืบเนื่องจากเมือปี 2549 ชาวไทยพุทธ จากบ้านสันติ 1, 2 ตำบลเขื่อนบางลาง อำเภอบันนังสตาและตำบลแม่หวาดอำเภอธารโต ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ความไม่สงบ บ้านเรือนถูกเผา ญาติพี่น้องถูกฆ่า ถูกทำร้าย ทำลายทรัพย์สินเข้าของ ไม่มีความปลอดภัยในชีวิต จึงอพยพมาอาศัยที่วัดนิโรธสังฆารม (วัดหัวควน) ในเขตเทศบาลนครยะลา จำนวน 100 กว่าครอบครัว ความทราบถึงสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เสด็จเยี่ยมให้กำลังใจและทรงรับสั่งกับชาวบ้าว่า “อย่าทิ้งถิ่นฐาน” และมีความคิดที่จะสร้างชุมชนเข้มแข็งและมีสุข พร้อมพระราชทานที่ดิน 80 ไร่ จังหวัดยะลารับมาดำเนินการจัดสร้างที่พักอาศัย ในระยะแรกจำนวน 15 หลัง ปรับปรุงสาธารณูปโภคและอาคารศูนย์เด็กเล็ก และได้มอบหมายให้ส่วนราชการรับผิดชอบในส่วนที่เกี่ยวข้อง สำนักงานเกษตรได้รับมอบหมายในเรื่องการเกษตรพอเพียง การประกอบอาชีพด้านพืช และอาชีพเสริมในกลุ่มราษฎร ด้วยพระมหากรุณาธิคุณ และด้วยสายพระเนตรอันยาวไกลของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทำให้โครงการเพื่อชุมชนเข้มแข็งและร่มเย็นบ้านสันติ 2 สำเร็จลุล่วงตามพระราชประสงค์ ราษฎรในพื้นที่มีความรัก ความสามัคคี มีความสุขและร่มเย็น ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน 2551 ราษฎรหมู่บ้านสันติ 2 จำนวน 128 คน ได้กล่าวปฏิญาณตนต่อหน้าพระบรมสาทิสลักษณ์ ในพิธีนำราษฎรเข้าอยู่อาศัย และส่งมอบบ้าน ณ หมู่บ้านโครงการฯ ตำบลแม่หวาด อำเภอธารโต ว่า “จะจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และจะประพฤติตนเป็นพลเมืองที่ดี และเสริมสร้างความสมานฉันท์” เพื่อให้หมู่บ้านสันติ 2 เป็นต้นแบบ “หมู่บ้านชุมชนเข้มแข็งและร่มเย็น” ตลอดไป