การจ่ายหรือออกซะกาต

     การจ่ายซะกาต คือ การจ่ายทรัพย์สินในอัตราส่วนที่ศาสนากำหนดไว้จำนวนหนึ่ง จากทรัพย์สินที่สะสมไว้เมื่อครบกำหนดเวลา โดยจะต้องจ่ายทรัพย์สินนี้ให้แก่คนที่มีสิทธิ์ได้รับ 8 จำพวกตามที่คำภีร์กุรอานได้กำหนดไว้อันได้แก่ 1) คนยากจน 2) คนที่อัตคัดขัดสน 3) คนที่มีหัวใจโน้มมาสู่อิสลาม 4) ผู้บริหารการจัดเก็บและการจ่ายซะกาต 5)ไถ่ทาส 6) ผู้มีหนี้สินล้นพ้นตัว 7) คนพลัดถิ่นหลงทาง 8) ใช้ในหนทางของอัลลอฮฺ

    ความจริงแล้วคำว่า "ซากาต" โดยทางภาษาแปลว่า "การซักฟอก การทำให้สะอาดบริสุทธิ์ และการเจริญเติบโต"และคำว่า "ซะกาต" นี้ได้ถูกกล่าวควบคู่กับการนมาซในคัมภีร์กุรอานไม่ต่ำกว่า 20 ครั้ง ด้วยเหตุนี้ มุสลิมที่ปฎิบัตินมาซแต่ไม่ยอมจ่ายซะกาตนั้น ความเป็นมุสลิมของเขาจึงยังไม่สมบูรณ์

     วัตถุประสงค์ที่อิสลามกำหนดให้มุสลิมจ่ายซะกาตก็คือ เพื่อเป็นการยืนยันถึงความศรัทธา นอกจากนั้นแล้ว การจ่ายซะกาตก็ยังมีวัตถุประสงค์เพื่อซักฟอกทรัพย์สินและจิตใจของผู้จ่ายให้มีความสะอาดบริสุทธิ์ ขณะเดียวกันก็เพื่อเป็นการสร้างความเจริญให้แก่สังคมอีกด้วย

     ที่กล่าวว่าซะกาตมีวัตถุประสงค์เพื่อซักฟอกทรัพย์สินและจิตใจของผู้จ่ายซะกาตก็เพราะ อิสลามถือว่าทรัพย์สินที่มุสลิมหามาได้นั้นถึงแม้ว่าจะหามาด้วยความสุจริตก็ตาม หากทรัพย์สินที่สะสมไว้นั้นยังไม่ได้นำมาจ่ายซะกาต ทรัพย์สินนั้นก็ยังไม่บริสุทธิ์  เพราะซะกาตเป็นสิทธิ์ของคน 8 ประเภทดังที่กล่าว การไม่จ่ายซะกาตก็คือการยักยอกสิทธิ์ของคนเหล่านั้น ขณะเดียวกัน การจ่ายซะกาตก็จะช่วยชำระจิตใจของผู้จ่ายให้หมดจดจากความตระหนี่ถี่เหนียว และ ความโลภ ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งสกปรกทางใจอย่างหนึ่ง

     หากเรามองหลักการจ่ายซะกาตจากแง่สังคม เราจะเห็นว่าบรรดาผู้ที่มีสิทธิได้รับซะกาตนั้นมักเป็นผู้ที่เป็นปัญหาในสังคม ดังนั้นการนำซะกาตไปให้แก่คนเหล่านี้จึงเป็นการแก้ปัญหาสังคมที่ถูกจุด ขณะเดียวกัน ถ้าเรามองจากทางด้านเศรษฐกิจ เราจะเห็นว่าซะกาตจะทำให้ คนยากจน คนอนาถา ในสังคมมีอำนาจซื้อเพื่มขึ้นเพราะมีการถ่ายเททรัพย์สินจากคนรวยไปสู่คนจน และเมื่อคนเหล่านี้มีอำนาจซื้อก็จะส่งผลให้มีการผลิตสนองตอบความต้องการ ทำให้มีการจ้างงานและมีการกระจายรายได้ทางเศรษฐกิจติดตามมา

    ดังนั้น จึงอาจพูดได้ว่าการจ่ายซะกาต นอกจากจะเป็นการแสดงออกถึงความศรัทธาแล้ว ยังเป็นการแสดงความเคารพภักดีต่ออัลลอฮฺ โดยผ่านทางการช่วยเหลือสังคมด้วย

ซะกาตมี 2 ประเภทคือ 

 1.  ซะกาตฟิตเราะฮฺ   คือ ซะกาตที่มุสลิมที่สามารถจะเลี้ยงตัวได้ต้องจ่ายให้แก่ คนยากคนจน หรือคนอนาถา ในเดือนรอมฏอนอันเป็นเดือนถือศีลอด โดยจ่ายเป็นอาหารหลักที่คนในท้องถิ่นกินกันเป็นประจำ ซึ่งได้แก่ ข้าวสารประมาณ 3 ลิตร (หรืออาจให้เป็นเงินที่มีมูลค่าเท่ากับข้าวสารจำนวนดังกล่าว) สำหรับผู้ที่เป็นหัวหน้าครอบครัวนั้นจะต้องรับผิดชอบการจ่ายซะกาตฟิตเราะฮฺนี้แทนสมาชิกในครอบครัว การจ่ายซะกาตฟิตเราะฮฺนี้มีความสำคัญถึงขนาดที่ว่าหากใครถือศีลอดแล้วไม่จ่ายซะกาตฟิตเราะฮฺ อัลลอฮฺก็จะยังไม่รับการถือศึลอดของเขา

2.  ซะกาตมาล   หรือซะกาตทรัพย์สิน เป็นซะกาตที่จ่ายจากทรัพย์สินที่สะสมไว้หลังจากการใช้จ่ายครบรอบปีแล้ว ในอัตราที่ต่างกันตามประเภทของทรัพย์สิน ตั้งแต่ร้อยละ 2.5% ขึ้นไป